فایر دمپر

تمامی انواع دمپر جهت کنترل تهویه هوا و سرمایش یا گرمایش محیط مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این نوشته به توصیف خصوصیات فایر دمپر یا دمپر ضدحریق می‌پردازیم. این نوع که با نام‌هایی همچون فایر دمپر و دمپر آتش نیز شناخته می‌شود.

دمپر ضد حریق چیست؟

همانطور که از نام این دمپر مشخص است؛ هدف از به‌کارگیری آن مهار آتش محسوب می‌شود. این نوع دمپر به‌عنوان نوعی استراتژی کنترل آتش، بین دیوارهای جداکننده آتش قرار می‌گیرند. لازم به ذکر است که معمولا بخش‌های مختلف این دمپر همچون قاب و پره‌ها از ورق استیل یا گالوانیزه ساخته می‌شود که ضخامت هر یک نیز حدود ۲ میلی‌متر خواهدبود.

عملکرد دمپر آتش

در داخل دمپر ضدحریق دو قطعه مسی وجود دارد که به یکدیگر متصل هستند. این دو قطعه که فیوز نامیده می‌شوند؛ عملکرد جالبی در کنترل و عدم سرایت آتش به نواحی دیگر دارند. در مواقعی که آتش‌سوزی اتفاق میفتد؛ با ورود آتش به داخل کانال هوا و عبور درجه حرارت از ۷۵ درجه، ماده‌ای که دو قطعه مسی را در کنار هم نگه‌داشته ذوب می‌شود. درنتیجه؛ این دو قطعه از هم جدا می‌شوند و فنر موجود در داخل دمپر، موجب بسته شدن پره‌های دمپر خواهدشد.

تمامی اجزای تشکیل‌دهنده فایردمپر از جمله فنر، باید ضخامت مناسبی داشته باشند و در برابر حرارت بالا و زنگ‌زدگی مقاومت بالایی از خود نشان دهند. البته اغلب این دمپرها به صورت دوفنره طراحی می‌شوند که قادر باشند؛ حرکت سریع و مناسبی در هنگام بروز آتش‌سوزی انجام دهند.

انواع فایر دمپر (Fire Damper)

این نوع از دمپرها در انواع مختلفی از جمله فیوزی و موتوری ساخته می‌شوند.

فیوزی: این نوع با کمک قطعات مسی و نقطه ذوب آن‌ها واکنش مناسب هنگام آتش‌سوزی، یعنی همان بسته شدن سریع دمپر را انجام می‌دهد. قطعات مسی فیوز این نوع دمپرها محسوب می‌شوند.

موتوری: دمپر ضدحریق موتوری ویژگی‌های خاصی همچون کنترل موتوری مشخص روی مسیر هوای مابین دو منطقه آتش نام برد. تحمل حرارتی این نوع در برابر اتش با ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد ممکن است؛ تا ۳ ساعت نیز به طول بی‌انجامد.

• فایر دمپر پره موازی فیوزی با بلبرینگ (Fusible  fire damper with Springs  Ball Bearing) 
• فایر دمپر پره موازی موتوری (Motorized fire damper)
• فایر دمپر با تبدیل گرد (Round  Motorized fire damper)
• فایر دمپر کرکره ای (Curtain  fire damper)

وظایف فایر دمپرها

در هنگام طراحی سیستم توزیع هوا و کانال‌کشی، باید تمعیداتی اندیشیده شود که در مواقع بروز آتش‌سوزی و حریق جریان هوای داخل کانال به‌سرعت قطع گردد. در همین راستا طراح فضا را به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌کند. یک اقدام مهم و اساسی در این خصوص جلوگیری از انتقال آتش از طریق کانال به مناطق دیگر است. وظیفه دمپر ضدحریق اینجا مشخص می‌شود. این دمپر با قرارگیری مناسب در سیستم کانال‌کشی به تامین ایمنی ساختمان کمک می‌کند.

ساخت و طراحی فایردمپرها با یکدیگر متفاومت است. به این دلیل که استاندارهای دمپر موردنیاز با بیمارستان با نوعی که در نیروگاه یا ایستگاه مترو مورد استفاده قرارمی‌گیرد؛ یکسان نیستند.

محل نصب فایر دمپر

به طورکلی دمپرها باید در مسیر جریان هوا نصب شوند که قادر باشند؛ جریان هوا را قطع و وصل کنند. در خصوص این نوع از دمپر که وظیفه جلوگیری از سرایت آتش به قسمت‌های مختلف را دارد؛ محل نصب بین دو کانال هوا است.

قابلیت‌های فایر دمپر

• ساخته شده به دو صورت پره تک لا و دوبل ایرفولی در دو نوع موتوری و فیوزی
• قابل ارائه با فیوز حرارتی

جنس

• استیل
• آهن

مکانیزم‌های عملکرد فایر دمپر

دمپرهای آتش موتوردار مجهز به یک مکانیزم رهاسازی (release) و یک موتور دارای فنر برگشت هستند. زمانیکه دمای این مکانیزم به دمای رهاسازی برسد (۷۲ یا ۹۵ درجه سانتیگراد)، سنسور حرارتی نصب شده در مسیر جریان هوا، ولتاژ موتور را قطع کرده و فنر برگشت در داخل موتور باعث بسته شدن دمپر می‌شود. بر روی سنسور موجود در موتور یک سوییچ قرار دارد تا بتوان عملکرد مونور را تست کرد.

فیوز حرارتی

دمپرهای آتش فیوزی به یک مکانیزم رهاسازی ترمو-شیمیایی مجهز هستند. این فیوزها از دوقطعه فلز مجزا که توسط یک ماده شیمیایی به هم متصل شده‌اند، تشکیل شده و در صورت وقوع آتش سوزی و رسیدن دمای فیوز به دمای ذوب ماده شیمیایی، پره‌های دمپر رها شده و دمپر توسط فنر نصب شده بر روی لینک‌ها بسته می‌شوند.